Wat als je in één oogopslag kunt zien of een zorgaanbieder financieel gezond is? Of signalen kunt herkennen die wijzen op risico’s of onverklaarbare uitgaven? Wat als je risico’s eerder kon signaleren en daardoor zorgcontinuïteit kon waarborgen? De jaarrekening biedt verrassend veel aanknopingspunten voor het voeren van het goede gesprek over continuïteit, doelmatigheid en rechtmatigheid van zorg.

In het sociaal domein spelen contractmanagers een cruciale rol in het realiseren van doelmatige en kwalitatief verantwoorde zorg. Eén van de onmisbare instrumenten in hun gereedschapskist is de jaarrekening van de zorgaanbieder. Hoewel het analyseren van financiële documenten voor sommigen wellicht een administratieve bijzaak lijkt of alleen iets voor financials, is het in werkelijkheid een sleutelactiviteit voor het borgen van continuïteit, rechtmatigheid en doelmatigheid van de ingekochte zorg.

Van cijfers naar signalen: waarom de jaarrekening telt
De jaarrekening geeft inzicht in de financiële positie van de aanbieder. Belangrijke signalen, zoals een negatief eigen vermogen, teruglopende liquiditeit of een stijgende schuldenlast, kunnen wijzen op een verhoogd risico op discontinuïteit van zorg. Financiële problemen vallen niet uit de lucht. Wie de jaarrekening analyseert ziet ze aankomen voordat de situatie nijpend wordt. Toch laten veel gemeenten en regio’s zich onnodig verrassen en pakken onvoldoende stevig door op het moment dat dat nog kan. Zeker binnen de Jeugdwet en de Wmo, waar cliënten vaak kwetsbaar zijn en stabiliteit in de zorgverlening essentieel is, is dit van groot belang.

Waar gaat het geld heen? Over doelmatigheid en winst
Het is belangrijk dat aanbieders publiek geld op doelmatige wijze inzetten. De jaarrekening laat zien hoe het is besteed: welk aandeel is besteed aan directe zorg, welk deel aan overhead, en hoeveel is er eventueel uitgekeerd als winst etc.? Als bijvoorbeeld 40% van de kosten naar overhead gaat, roept dat vragen op. Ook excessieve winstuitkeringen of onverklaarbaar hoge managementvergoedingen kunnen aanleiding zijn voor een gesprek en mogelijk een vervolgonderzoek.

Signalering van risico’s en slimme keuzes
Contractmanagers die systematisch jaarrekeningen analyseren, ontwikkelen een scherp beeld van de risico’s in hun zorglandschap. Dit helpt niet alleen bij het beheersen van bestaande contractrelaties, maar biedt ook input voor strategische keuzes bij nieuwe inkooprondes. Het maakt onderbouwde afwegingen mogelijk over bijvoorbeeld volume- en omzetplafonds of de keuze om al dan niet met een nieuwe aanbieder in zee te gaan.

Kijk breder: combineer financiële en inhoudelijke signalen
De jaarrekening gebruikt is een belangrijke bron voor signalen, maar niet de enige. In de organisatie van gemeente of regio is veel kennis aanwezig over aanbieders. Medewerkers in de toegang horen wellicht terug van inwoners hoe zij de zorg en de dienstverlening ervaren, de administratie is het bijvoorbeeld opgevallen dat er veel afkeuringen zijn in het, de data-analist ziet dat de aanbieder afwijkt in het uitnuttingspercentage ten opzichte van andere aanbieders in hetzelfde zorgsegment. Als deze kennis en signalen worden gecombineerd met inzichten op basis van de jaarrekening ontstaat een goed beeld waarmee de contractmanager het gesprek met de aanbieder kan aangaan. Een gemeente of regio met professioneel contractmanagement verankert deze interne samenwerking in de organisatie. Door financiële en operationele signalen samen te brengen, ontstaat het volle beeld dat nodig is voor gericht en professioneel optreden.

Het contract zegt niet alles, uw rol wel
“Het staat niet in het contract”, dat is wat contractmanagers soms aangeven als een obstakel. Toch geldt: u hebt als contractmanager en vaak als één van de grootste opdrachtgevers voor een aanbieder niet alleen het recht, maar ook de verantwoordelijkheid om het gesprek te voeren over financiële gezondheid. Nieuwsgierigheid en zorgplicht vormen de sleutel.

Conclusie
De jaarrekening is méér dan een financieel document: het is een strategisch hulpmiddel voor contractmanagers in het sociaal domein. Door financiële analyses te integreren in het contractmanagementproces, dragen gemeenten bij aan zorgcontinuïteit, transparantie en een doelmatige inzet van publieke  middelen. In een tijd waarin maatschappelijke druk, personeelstekorten en financiële krapte samenkomen, is deze professionele scherpte onmisbaar.

Ook uw contractmanagement versterken?
Wilt u als contractmanager of leidinggevende meer grip op de financiële positie van uw zorgaanbieders? Overweeg dan een kleine, gerichte investering in een diepgaande analyse van een specifieke aanbieder of een incompany training jaarrekening lezen voor uw team. Onze ervaring leert dat deze inzet zich vaak dubbel en dwars terugverdient: door betere gesprekken, slimmere contractkeuzes en tijdige signalering van risico’s.

Neem contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek over de mogelijkheden.